Miejscowość Nowe Włóki została lokowana w 1344 roku i była uposażeniem kanoników kapituły kolegiackiej w Dobrym Mieście. Pierwotnie wieś nazywała się Rosenthal, czyli Różana Dolina. Ponieważ pierwszy dokument potwierdzający jej założenie zaginął, 12 lat później - w 1356 roku - wieś lokowano ponownie, tym razem nadając jej nazwę Neu Vierzighuben, która oznaczała „Nowe Czterdzieści Pól”. Z pewnością miało to związek z powierzchnią przypisaną nowej osadzie, którą w akcie lokacyjnym określono właśnie na 40 włók ziemi.
Warto zwrócić uwagę na kaplicę w Nowych Włókach, zbudowaną przez mieszkańców w 1874 roku. Do budowy ścian zewnętrznych użyto polnych kamieni, co wyróżnia kaplicę spośród innych, neogotyckich ceglanych kaplic. Kaplicy nadano dwa wezwania: Narodzenia Najświętszej Marii Panny i Matki Boskiej Szkaplerznej. Ołtarz główny pochodzi z XVIII wieku. Przedstawia on obraz koronacji Najświętszej Marii Panny – patronki świątyni. Ściany boczne zdobią dwa obrazy namalowane na płótnie farbami olejnymi. Przedstawiają one Świętą Rodzinę oraz Świętego Walentego, uzdrawiającego chłopca chorego na epilepsję.
I Wojna Światowa, zwana Wielką Wojną, była bardzo krwawa i poległo w niej wielu mieszkańców Nowych Włók oraz pobliskich Gradek. Upamiętnia ich znajdujący się przy kaplicy obelisk i wmurowana w niego tablica z ich nazwiskami. Postawiono go w 1928 roku. Obok świątyni znajduje się również dawny cmentarz, na którym zachowało się do czasów współczesnych około 40 kwater grobowych.
Niedaleko kaplicy znajduje się wysoki budynek z czerwonej cegły. Zarówno przed II Wojną Światową, jak i po, znajdowała się w nim szkoła – najpierw niemiecka, później polska. Ostatecznie szkołę zamknięto w 1997 roku. Nie wiadomo, kiedy dokładnie powstała pierwsza szkoła elementarna we wsi, ale na pewno było to przed rokiem 1825. Zapisy powizytacyjne z tego roku mówią, że nauczycielem był tu 26-letni Józef Barcker, a dzieci w wieku szkolnym było czterdzieścioro.
Dawniej w Nowych Włókach znajdowała się karczma, funkcjonowała straż pożarna, a mieszkańcy mogli korzystać z punktu bibliotecznego. Warto tu nadmienić, że pierwsza biblioteczka funkcjonowała w latach 1888-1891. Należała do Towarzystwa Czytelni Ludowych i prowadził ją gospodarz Hütte.
Nowe Włóki to niewielka, lecz piękna miejscowość, co w pełni oddaje jej pierwsza nazwa – Różana Dolina. Uroku dodają jej liczne zabytkowe kapliczki, tak charakterystyczne dla krajobrazu Warmii. Mieszkańcy dbają nie tylko o historyczną spuściznę minionych pokoleń, lecz również o to, aby obecnie było to miejsce przyjazne i zachęcające do odwiedzin.
